کاشی و سرامیک

کاشی و سرامیک  از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند امروزه به علت تنوع طرح و اندازه  از آنها در سایر فضاهای عمومی و خصوصی استفاده می کنند و به علت تنوع در مقاوت لعاب در محیط های شیمیایی مختلف و فضاهایی مانند کارخانجات دارای محیط شیمیایی و یا آزمایشگاه ها، کاشی تنها مصالح مورد  مصرف می باشد.

سرامیک ها ممکن است لعاب دار و یا بدون لعاب باشند. لعاب کاشی ها در انوع مختلف در دسترس  هستند لعاب مات ، نیمه براق، براق، سفید یا رنگی  وگلدار، همچنین خشت کاشی نیز در ابعاد،  اشکال متنوع دارای سطحی صاف یا بر جسته، زبر یا طرحدار می باشد که بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب می شوند.

خشک کاشی را که به آن بسیکوئیت می گویند به کمک لعاب مورد نظر اندود می کنند و این لعاب به صورت گرد مخلوط شده در آب به صورت معلق سوسپانسیون می باشد اندود می کنند .خشت آماده شده وارد کوره پیش پخت و سپس کوره اصلی می شود و پس از پخت درجه بندی و بسته بندی می گردد.

درجه بندی کاشی ها بر اساس کیفیت آن، در ابعاد خشمک و لعاب کاری تعیین می گردد. کاشی و سرامیک باید دارای لبه های قائم، ابعاد دقیق و لعاب یکنواخت و بدون پریدگی و خال باشد کاشی های لعابی با ضخامت  ۴  تا  ۱۲  میلیمتر بر حسب مکان مورد مصرف تهیه می گردند.

نوعی از این کاشی ها که سطح زبر تری دارند منحصرا برای کف استفاده می شوند کاشی و سرامیک های موزائیکی نیز نوعی از سرامیک ها هستند که از قطعاتی با شکل هندسی و کوچک که به صورت شبکه ای بر  روی ورقه ای از کاغذ گراف مخصوص در کنار هم قرار گرفته اند، تشکیل می شوند.

این سرامیک ها روی بستری از ملات قرار  می گیرند و پس از گرفتن ملات، روی آن را با آب خیس می کنند تا کاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دور آنها را پر می کنند.  به طور کلی در مورد کاشی و سرامیک باید مندرجات استاندارد شماره  ۲۵  ایران رعایت شود.

از دو غاب ماسه سیمان برای چسباندن کاشی لعاب دار و یا بدون لعاب روی سطوح قائم استفاده می شود. نسبت حجمی این دوغاب  ۵ :۱  است و برا ی پر کردن بندها از  دوغاب سیمان و پودر سنگ بهره می برند.

دوغاب را می توان  با ماده دافع آب مخلوط  نمود. در بعضی از موارد برای چسباندن کاشی و سرامیک از چسب های خمیری مخصوص استفاده می کنند. این چسب ها غالبا بر روی  دیوارهای بتنی یا گچی استفاده می شوند.

این نوع مواد معمولا در مقابل آب، اسید و مواد نفتی مقاوم می باشند. باید در اجرای کاشی و سرامیک کاری مواردی مثل تراز، شاقول و قائمه بودن زوایا رعایت شود و به هنگام استفاده از دوغاب ماسه سیمان که با سایر ملات ها به خصوص گچ و خاک و کاه گل چسبندگی ندارند قبلا باید دیوار به کمک ملات سیمان ساخته و یا اندود شده باشدو در اجرای کاشی کاری باید کلیه نکات آجر چینی مورد نظر قرار گیرد

کاشی

خاک رس، نسبت به کانی ذاتی خود ، به گروه کائولین ALO2, 2SO2,2H2O  و و هالوزیتها  al2o ,2SO2,4h2o  ومونت مورفوفیت تشکیل شده است . کاشیها ، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می باشند که هم ارزان و هستند و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها ذخیره کننده است.

کاشی، دارای انواع مختلف ساده ، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبشها ونوع مخصوص قرنیز که کاشی را با حالت زیبایی، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می رساند، می باشد. کاشیها به صورت رنگارنگ و نقاشیها و صور مشبک و برجسته و یا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته  و غیره ساخته می شوند.

کاشی و سرامیک در کارخانجات کاشی سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در  جا ، با استحکام و اندازه های مختلف ساخته می شود. لعابها معمولا از کائولین ، کوارتز ، فلدسپاتها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسیدهای فلزات استفاده می  شود.

این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده وبا دستگاه روی کاشی و سرامیک کشیده می شود و در کارخانه خشک و پخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند .برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی و سرامیک  با ملات، آن را  ۵/۱  تا  ۲  میلیمتر برجسته می سازند. کاشی با ابعاد  ۱۰*۱۰  الی  ۴۰*۴۰  برای دیوارهاست.

از جمله سایر موارد، نمی توان  به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن، بر روی آنهاکارهای اضافه، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند، اشاره کرد.

کاشیهای دیواری حداقل  ۶  میلیمتر و حداکثر  ۱۰  میلیمتر ضخامت دارند تا انقباض نداشته باشند کاشیها را  ۱۰۰  درجه گرما داده و فورا داخل آب  ۲۰-۱۸  درجه قرار می دهند، در این  قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود.

کاشیها در دمای  ۱۲۵۰- ۱۲۰۰  درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب، آنها را دوباره  ۲۶۰  – ۱۱۰۰  درجه حرارت می دهند . کاشیها طبق بند  ۷-۴-۲  – آیین نامه سازمان برنامه، از لحاظ نداشتن نقص، درجه یک و با داشتن چند خال  ۲/۱  میلیمتر در رویه ولبه درجه ۲ واگر این اشکالات  ۳-۲  میلیمتر  باشد درجه  ۳  خوانده می شوند.

خمیر چسب کاشی و سرامیک به جای بتن ماسه یا دوغاب

 این ماده بصورت آماده قابل تحویل است برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشیکاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک و یا هر سطح آماده ای، مورد استفاده قرار می گیرد.
 

خمیر چسب کاشی و سرامیک بر پایه رزینهای صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برا ینصب کاشی و سرامیک داخل ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب،  رطوبت و عوامل جوی، حرارت و یخبندان کاملا مقاوم می باشد از دیگر مشخصات این چسب این است.

نصب کاشی و سرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی وانعطاف پذیری و مقاوم در قبال نشست ، مخصوصا ساختمان های بلند و در مورد تنش های ساختمانی، لرزش و انقباض و انبساط ساختمان  می باشند از دو طریق سنتی ودوغابی و لقمه چسب موجود که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و یا صرفه تر می باشد.

میزان و طریقه مصرف:

مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار زیر سازی دارد. هرچه سطح صاف و گونیایی تر باشد، مقدار مصرف  کمتر می شود. بهتر است  چسب را با ماله دندانه دار بصورت افقی و عمومی چند بار به سطح کشیده  آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد.

در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف  ۲  کیلوگرم بر متر مربع  می باشد. پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار، در دمای معتدل حدود  ۲۰  درجه سانتیگراد بهرت است حداکثر ظرف مدت  ۲۰  دقیقه، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد.

بعلت پوسته، بصورت قشر نازکی، گیرش می نماید و اگر دیر تر از این مدت زمان، اجرا  نصب صورت گیرد بعلت پوسته، بصورت قشر نازکی، گیرش می نماید و اگر در چنین شرایط نصب انجام شود، اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد.

کاشی و سرامیک ها بر روی سطوح تا مدت  ۲  ساعت قابلیت جابجایی دارد. دمای محیط باید درحدود ۲۰ درجه سانتیگراد باشد واگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود، سپس شروع به ا جرا کنیم.

حداقل  ۶۰% در صد کاشی باید آغشته به خمیر یا چسب به دیوار بارشد. در حالت چسباندن کاشی بر روی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد. شرایط نگهداری و انبار داری با هوای معتدل و به دور از یخبندان ۵ ماه می باشد.

پودر چسب کاشی و سرامیک

مشصخات: پودر چسب کاشی و سرامیک بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله تولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیواره های سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص: پودر مورد بحث، در مقابل نفوذ آب  مقاوم بوده و به همین سبب می تواند جهت نصب کاشی و سرامیک در کف آشپزخانه، حمام،  دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.

به دلیل وجود مواد شیمیایی تا  ۵+ درجه سانتیگراد قابل  مصرف می باشد و در صورت کم بودن درجه حرارت، یا احتمال کاهش دمای هوا در  ۲۴  ساعت آینده ، باید  از اجرای کاشی کاری صرف نظر نموده و یا محیط را گرم نگه داشت،  پودر کاشی و سرامیک  پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از  ۳۰- تا  ۱۲۰  درجه سانتیگراد  می باشد.

مقدار وطریقه مصرف: برای مصرف چسب پودری، باید قبلا  یک پیمانه آب را داخل ریخته و سه پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از  ۱۵  دقیقه ، خمیری صاف و یکدست بدست  می آید. زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری و جود دارد ضروری است .

چسب  آماده شده در مدت کمتر از یک ساعت، باید مصرف شود، در غیر اینصورت خشک شده وخراب می شود. مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی ۳ کیلوگرم برای یک متر مربع می باشد.

پس از انتقال بر روی  سطح حداکثر تا ۲۰ دقیقه باقی خواهد ماند پس از آن آن به علت تشکیل پوسته مخصوص بر روی آن حالت چسبندگی رااز دست می‌دهد. ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری  شانه‌ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می‌گردد. چسب پودری در کیسه‌های  ۲۵  کیلویی به بازار عرضه می شود.

سرامیک

موادآجر و کاشی و سرامیک تقریبا به هم شباهت دارند و جزو سنگهای مصنوعی محسوب می گردند سرامیک از مواد خام و معمولا سنگهای رسوبی که بیشتر از  ۴۰% Al2O3  دارند ساخته می‌شود. سیلکات آلومینیوم بی آب mAl2O3nSiO2  که خواصشان با Fe, Ca , K , Mg, NA  مقداری فرق می کند،‌ به طور کلی خاک رس در دمای بیشتر از نقطه ذوب  ۸۰-۱۳۵۰  درجه جزو طبقه نسوز قرار میر گیردد.

ارزیابیب کیفی مواد خام رابطه نزدکی با منشأ آنها دارد که هدف کار مهندسین می باشد خاکهای رس به نام رس آجر پزی جوشی با تخلخل لعابدار چینی و سرامیکی وجود دارند.

ذرات کوارتز فلدسپات ،‌میکا و دیگر کانیها رس را غنی می‌کنند و بدون آن رس ضعیف خواهد بود. سرامیک از انواع خاک رس ساخته می‌شود و منظور از درست کردن گلی است که اول حالت پلاستیک داشته و پس از پخته شدن به صورت سنگ درآید اضافه کردن بازالت و بلندیت و گرانیت حدود  ۸% و حدود  ۲% کرمیت آن برای ریخته گری خوب است.

آجر بنایی تنبوشه های کف و سوراخ دار برای زه کشی و سفال پوشش پشت بام ها از انواع کاشی و سرامیک هستند کاشیهای ضد اسید و موارد مختلف تزئینی مخصوصا به صورت کاشی معرق و تشت و گلدان و غیره از انواع  سرایک می‌باشند.

سرامیک توپر سبک به صورت نماکاری کناره بخاریها، فرش کف،مقره شمع و وسایل بهداشتی مثل کاسه توالت و دستشویی وشبه موزائییک و حتی کاسه و بشقاب ساخته می‌شوند.

به نوع سبک آن خاک اره قاطی می کنند که بعد از پخته شدن سوراخ دار می‌ماند و از خاکهای کائولین و رس و بان شیت سرشو و بگزیت و غیره که به ترتیب از پوسیده شدن سنگهای آذرین فلدسپاتهای گرانیتی دیوریتی و گابرووگنایس و پرفیر که آب باران با CO2  هوا و اکسید کربن CO2H2  بتدریج پوشانیده است.

سنگهای کلسیم سدیم و کالیم به صورت سیلیکاتهای آلومینیومی مانده که حدودا ۵۰ درصد ماسه کارتزی دارد و برای خالصی آن را می شویند یادر ماسه شورهای گردنده درون آب می چرخانند و این آب کائولین ها را در حوضچه ها ته نشین کرده و صاف و

در این صورت حدود  ۴۲  درصد سیلیس SiO2، ۴۰%  اکسید آلومینیوم دارد که در  ۷۵۰-۴۵۰  درجه الی الی ۸۰۰  درجه آب شیمیایی آن تبخیر شده و سخت می شود و حرات آن با ازدیادرس و اکسید آهن بالا رفته تا  ۱۲۰۰  درجه می‌رسد. بهترین سرامیک از این نوع خاک بدست می‌آید.

در سردشت، دره آستارا، فومن خاکهای فوق وجود دارند. کاشی و سرامیک انواع پوک که حدود  ۵% آب می‌مکد و سخت سرامیک که کمتر آب جذب می‌کند را شامی می‌شود. در فونداسیون تا سقف ساختمان در مراحل مختلف مصرف دارد. سرامیک رنگهای مختلف سفیدو زرد روشن دارد.

نوع سفید که پرسلن Porcelain  خوانده می شود دارای دو گونه دیر ذوب و زود ذوب است. گونه دیر ذوب آن دارای مواد اضافه شده اکسید آهن و کوارتز و ماسه و سایر مصالح می‌باشد. محصولات آنها در آجرنما، سرامیک، موزائیک کف و لوله‌های فاضلاب مصرف دارد گونه زود ذوب آن که کوارتز و ماسه و آهک و مواد آلی اضافه شده دارد در آجرهای سوراخدار و سبک مصرف می‌شود.

درجه پلاستیسیته کاشی و سرامیک به دانه بندی رس مربوط می شود و با کم کردن مواد ماسه ای زیاد می‌شود. درشت آن که ماسه‌ای است  ۱۵/۰  تا  ۵  میلیمتر و ریز آن تا  ۰۰۵/۰  تا  ۱۵/۰  میلیمتر می‌باشد.