سیستم عامل شبکه چیست؟

نرم افزاری است که به کامپیوتر امکان استفاده از منابع نرم افزاری وسخت افزاری را داده و عملیات سیستم را تحت کنترل دارد. سیستم عاملهای Dos  windows 3.1 به کامپیوتر امکان استفاده از منابع خوش را می دهد و سیستم عاملهای Windows 95 Windows NT Netware به کامپیوتر امکان استفاده وبه اشتراک گذاشتن منابع دیگر کامپیوتر های روی شبکه را می دهد بهر حال سیستم عامل شبکه کلیه عملیات سیستم را تحت شبکه نظرات داشته و کنترل می کند.

آشنائی با سیستم عامل روتر 

 IOS برگرفته از  Internetwork Operating System، نرم افزاری است که از آن به منظور کنترل روتینگ و  سوئیچینگ دستگاه های بین شبکه ای استفاده می گردد . آشنائی با IOS برای تمامی مدیران شبکه و به منظور مدیریت و پیکربندی دستگاه هائی نظیر روتر و یا سوئیچ الزامی است.
در این مطلب پس از معرفی اولیه IOS به بررسی برخی از ویژگی های آن خواهیم پرداخت .

IOS و ضرورت استفاده از آن

یک روتر و یا سوئیچ بدون وجود یک سیستم عامل شبکه چیست؟ قادر به انجام وظایف خود نمی باشند همانند یک کامپیوتر شرکت سیسکو،‌  سیستم عامل Cisco IOS را برای طیف گسترده ای از محصولات شبکه ای خود طراحی و پیاده سازی نموده است.

نرم افزار فوق، جزء لاینفک در معماری نرم افزار روترهای سیسکو می باشد و همچنین به عنوان سیستم عامل در سوئیچ های  Catalyst ایفای وظیفه می نماید. بدون وجود یک سیستم عامل شبکه چیست؟ سخت افزار قادر به انجام هیچگونه عملیاتی نخو اهد بود. 

IOS سرویس های‌ شبکه ای زیر را ارائه می نماید:

⦁ عملیات روتینگ و سوئیچینگ
⦁ دستیابی ایمن و مطمئن به منابع  شبکه
⦁ قابلیت توسعه و تغییر پیکربندی شبکه

نرم افزار IOS از یک اینترفیس خط دستوری و یا CLI برگرفته از command-line interface استفاده می نماید. IOS یک تکنولوژی کلیدی است که از آن در اکثر خطوط تولید محصولات شرکت سیسکو استفاده می گردد . عملکرد IOS با توجه به نوع دستگاه های بین شبکه ای متفاوت می باشد.

برای دستیابی به محیط IOS از روش های متعددی استفاده می گردد:

⦁ console session: در این روش با استفاده از یک اتصال سریال با سرعت پائین، کامپیوتر و سیستم عامل شبکه چیست؟ یا دستگاه ترمینال را مستقیما به پورت کنسول روتر متصل می نمایند. سرویس شبکه ای خاصی بر روی روتر پیکربندی نشده است.

⦁ ارتباط Dialup: در این روش با استفاده از مودم و از طریق پورت کمکی AUX با روتر ارتباط برقرار می گردد. سرویس شبکه ای خاصی بر روی روتر پیکربندی نشده است.

⦁ استفاده از telnet: در این روش می بایست حداقل یکی از اینترفیس ها با یک آدرس IP پیکربندی گردد و virtual terminal sessions برای login و رمز عبور پیکربندی شده باشد.

اینترفیس خط دستور و  یا CLI روترهای سیسکو از یک ساختار سلسله مراتبی تبعیت می نماید. سیستم عامل شبکه چیست؟ ساختار فوق کاربران را ملزم می نماید که  برای انجام هر نوع عملیات خاص به یک mode بخصوص وارد شوند.

برای پیکربندی یک اینترفیس روتر، کاربر می بایست به mode پیکربندی اینترفیس و یا interface configuration mode وارد شود. هر mode پیکربندی دارای یک prompt  مختص به خود می باشد که از طریق آن می توان دستورات مربوطه را تایپ و از  توان عملیاتی آنان استفاده نمود.

IOS یک سرویس مفسر دستور با نام EXEC را ارائه می نماید. سیستم عامل شبکه چیست؟ پس از درج هر دستور، EXEC صحت آن را بررسی و پس از تائید آن را اجراء می نماید .  نرم افزار IOS  در جهت افزایش امنیت، دو سطح متفاوت دستیابی  user EXEC mode و  privileged EXEC mode  با ویژگی زیر را برای سرویس مفسر دستور ( EXEC ) در نظر می گیرد.

⦁ user EXEC mode: در این mode می توان تعداد محدودی از دستورات مانیتورینگ را اجراء نمود. به این مد view only نیز گفته شده و  نمی توان دستوراتی را  که باعث تغییر در پیکربندی روتر می گردند،‌ اجراء نمود. 

⦁ privileged EXEC mode: در این mode می توان به تمامی دستورات روتر دستیابی داشت. برای استفاده از این mode  و در جهت افزایش امنیت، می توان روتر را بگونه ای پیکربندی نمود که کاربران را ملزم به درج نام و رمز عبور جهت دستیابی به روتر نماید.  Global configuration mode و سایر حالات متفاوت پیکربندی از طریق privileged EXEC mode قابل دستیابی می باشند. 

همانگونه که در شکل فوق مشاهده می گردد،‌ جهت فلش قرمز رنگ به سمت Global Configuration Mode  و   Privileged mode  است. سیستم عامل شبکه چیست؟ این بدان معنی است که جهت ورود به برخی حالات خاص پیکربندی می توان از طریق Global Configuration Mode  اقدام نمود و در برخی موارد دیگر این کار از طریق  Privileged mode  انجام می گردد.

به منظور دستیابی به privileged EXEC mode  از طریق user EXEC mode، از دستور enable استفاده می گردد. سیستم عامل شبکه چیست؟ سیستم عامل شبکه چیست؟ در صورتی که روتر بگونه ای پیکربندی شده است که جهت ورود به privileged EXEC mode  کاربران را ملزم به درج نام و رمز عبور می نماید، می بایست در این مرحله رمز عبور را نیز وارد نمود.

پس از درج صحیح رمز عبور، به privileged EXEC mode وارد شده و با درج یک علامت سوال می توان دستورات و گزینه های  متعدد موجود در این mode را مشاهده نمود . شکل زیر نحوه  حرکت بین  user EXEC mode و  privileged EXEC mode    را نشان می دهد.

ویژگی نرم افزار IOS

شرکت سیسکو تاکنون نسخه های متفاوتی از نرم افزار IOS را پیاده سازی نموده است. سیستم عامل شبکه چیست؟ هر image دارای ویژگی های مختص به خود می باشد. علیرغم تنوع بسیار گسترده IOS images برای دستگاه های سیسکو، ساختار اولیه دستورات پیکربندی در آنان مشابه می باشد و در صورت کسب مهارت لازم به منظور پیکربندی و اشکال زدائی یک دستگاه خاص، می توان از تجارب موجود در  ارتباط با سایر دستگاه ها نیز استفاده نمود.

اسامی در نظر گرفته شده  برای هر یک از نسخه های  IOS  از سه بخش عمده تشکیل می گردد:‌

⦁ محیطی که image بر روی آن اجراء می گردد
⦁ ویژگی منحصربفرد image
⦁ محل اجراء image و وضعیت فشرده بودن آن

با استفاده از Cisco Software Advisor می توان ویژگی های خاصی از IOS  را انتخاب نمود. نرم افزار فوق یک ابزار محاوره ای است که پس از نمایش وضعیت موجود،  امکان انتخاب گزینه هائی متناسب با واقعیت های شبکه را فراهم می نماید.

یکی از مهمترین مواردی که در زمان انتخاب یک IOS image جدید می بایست به آن توجه گردد، سازگاری آن با حافظه فلش و RAM است. نسخه های جدیدتر  دارای امکانات بیشتری بوده و به حافظه بیشتری نیز نیاز خواهند داشت.

با استفاده از دستور Show version می توان وضعیت image موجود و حافظه فلش را مشاهده نمود . قبل از نصب یک نسخه جدید از نرم افزار IOS، می بایست وضعیت حافظه آن به منظور اطمینان از وجود ظرفیت کافی، بررسی گردد.

شبکه network

سیستم عامل شبکه چیست؟ گروهى از کامپیوترها وابزارهاى جانبى مرتبط که توسط کانالى ارتباطاتى به یکدیگر متصل شده اند و توانایى به اشتراک گذارى پرونده ها وسایر منابع شبکه را بین کاربران متعددى دارند. یک شبکه نظیر به نظیر peer_to_peer که تعداد اندکى از کاربران را در یک دفتر یا بخش متصل مى سازد، تا شبکه محلى LAN که کاربران بسیارى را از طریق کابلهاى نصب شده دائمى و خطوط شماره گیرى به یکدیگر متصل مى سازد.

شبکه network adapter

گروهى از کامپیوترها و وسایل مربوطه که بهوسیله امکانات ارتباطاتى به هم متصل مى شوند. در شبکه ارتباطات دائمى بهوسیله کابلها و ارتباطات موقت به وسیله تلفن یا خطوط ارتباطاتى دیگر برقرار مى گردد.

شبکه مى تواند به کوچکى یک شبکه محلى باشد که از چند کامپیوتر، چاپگر و تجهیزات دیگر تشکیل مى شود و یا مى تواند از چند کامپیوتر کوچک و بزرگ در یک ناحیه جغرافیایى وسیع تشکیل گردد.

مدیر شبکه network administrator

فردى که مسئول عملیات روزانه ومدیریت یک شبکه مى باشد به عنوان مدیر سیستم شناخته مى شود.

معمارى شبکه network architecture

ساختار زیربنائى شبکه کامپیوترى از جمله سخت افزار، لایه هى عملیاتى، رابط ها و پروتکلهاى که جهت برقرارى ارتباطات و مخابره مطمئن اطلاعات مورد استفاده قرار مى گیرند.

سیستم عامل شبکه network operating system

سیستم عامل نصب شده روى سرویس دهنده یک سیستم عامل شبکه چیست؟ محلى که فعالیتهاى سرویس دهى به کامپیوترها و تجهیزات دیگر متسل به شبکه را هماهنگ مى کند. بر خلاف سیستم عامل شبکه چیست؟ تک کاربره که امور اساسى مربوط به عملکرد یک کامپیوتر را بر عهده مى گیرد.

سیستم عامل شبکه باید به درخواستهاى ایستگاههاى کارى متعدد پاسخ داده و امورى چون دستیابى به شبکه، استفاده و به اشتراک گذارى منابع، حفاظت از داده ها و کنترل خطاها را نیز انجام دهد.

کامپیوتر کتابى notebook computer

سیستم عامل شبکه چیست؟ کامپوترى کوچک و قابل حمل به اندازه اى حدود یک کتاب کامپیوترى، با صفحه تصویرى مسطح وصفحه کلیدى که بر روى هم تا مى خورند. یک کامپیوتر کتابى از کامپیوتر laptop سبک تر و کوچک تر است.

پیشرفتهاى اخیر در تکنولوژى باطرى اجازه مى دهد تا باطریها به مدت نه ساعت بین دو شارژ کار کنند. سیستم عامل شبکه چیست؟ بعضى از مدلها براى ذخیره سازى برنامه و داده ها به جاى دیسک هاى سخت متعارف از حافظه پایدار flash memory استفاده مى کنند; سایر مدلهاى دیگر محدوده اى از برنامه هاى کاربردى تجارى را در ROMحافظه فقط خواندنى عرضه مى کنند.

Novell DOS

نگارشى از DOS که ابتدا توسط دیجیتال ریسرچ Digital Research طراحى شد و DR-DOS نام داشت، تحت مالکیت شرکت ناول درآمده Novell DOS نامیده مى شود. خانواده اى از سیستم هاى عامل شبکه محلى که تولید شرکت Novell Incاست. novell network

این سیستم عامل شبکه چیست؟ براى اجرا در کامپیوترهاى شخصى IBM و اپل مکینتاش طراحى شده و امکان به اشتراک گذارى فایل ها و منابع سیستمى از جمله دیسک هاى سخت و چاپگرها را براى کاربر فراهم مى سازد.