اینترنت و کاربرد های آن

اگر به تازگی وارد دنیای اینترنت شده اید، بهتر است مروری بر مفاهیمی چون اینترنت، وب جهان پهنا World Wide Web و دیگر خدمات تسهیلاتی که از طریق این شبکه جهانی فراهم می شود داشته باشید، لذا از این شماره سعی می شود مفاهیم مرتبط با اینترنت و کاربرد های آن آورده شود.

اینترنت چیست؟

اینترنت شبکه ای گسترده ای مشتمل بر مجموعه ای از شبکه ها می باشد. در این شبکه، کامپیوتر ها با هم مرتبط می باشند و برای ارتباط خودشان سلسله پروتکل های TCP IP استفاده می کنند. هر یک از این کامپیوتر ها از نرم افزار برای تامین اطلاعات یا خدمات اطلاع رسانی بهره می گیرند و دسترسی و دیدن اطلاعات را فراهم می سازند.

اینترنت ازار قابل انتقال برای اطلاعاتی است که آن اطلاعات به صورت پرونده ها Files یا مستندات Documents بر روی کامپیوتر ها ذخیره می شوند. اینترنت به تنهایی حاوی اطلاعات نیست. بیشتر اوقات می شنویم که می گویند: فایل یا مستند از روی اینترنت یافت می شود، درست تر این است که بگوییم آن از طریق اینترنت یا با استفاده از آن یافت می شود.

آنچه را که شما به آن دست می یابید از روی یکی از بی نهایت کامپیوتری حاصل می شود که به شبکه اینترنت متصل می باشد. این شبکه کامپیوتری از هزاران شبکه در سطح جهان تشکیل شده است.

پیوند دهنده اینترنت تحت اختیار و مالکیت شرکت های خصوصی است. کامپیوتر های روی شبکه اینترنت از معماری خدمات دهنده خدمات گیرنده Client Server استفاده می کنند، این به آن معناست که یک ماشین خدمات دهنده راه دور، فایلها و خدمات لازم را برای ماشین خدمات گیرنده فراهم می سازد.

نرم افزار بر روی یک کامپیوتر خدمات گیرنده، جهت استفاده و دسترسی به آخرین فن آوری ها نصب می شود. یک استفاده کننده اینترنت به خدمات متنوع و زیادی دسترسی دارد.

گوفر یک روش متنی برای دسترسی به مستندات موجود بر روی اینترنت است. این سرویس تقریبا بطور کامل در وب جهان پهنا جای داده شده است و شما می توانید مستنداتی ا گوفر را بیابید که به صفحات وب web page مرتبط باشند. اینترنت عمدتا دسترسی به پرتکل های متنوع را شامل می شود.

بسیاری از این پروتکل ها برنامه هایی را ظاهر می کنند که این برنامه ها اجازه می دهند تا استفاده کننده ها برای خواسته های خودشان، مواد و موضوعات مختلف را جستجو نمایند.

اجزاء اینترنت

وب جهان پهنا بطور خلاصه www یا web می گویند، سیستمی از سرویس دهنده های اینترنتی است که فرامتن hypertext را جهت دسترسی به چندین پروتکل اینترنتی پشتیبانی می کند. تقریبا هر نوع پروتکلی که بر روی اینترنت است از روی وب قابل دسترسی است. وب شامل خدمات فراوانی است.

از جمله این خدمات عبارتند از:

پست الکترونیک (E-Mail)، پروتکل انتقال فایلها FTP، تل نت Telnet و گروههای خبری یوزنت. علاوه بر این خدمات، خود وب جهان پهنا دارای پروتکل انتقال فرامتن یا HTTP است.

وب جهان پهنا یک رابطی برای دسترسی به تمام این پروتکل ها، فراهم می کند؛ این رابط یک محیط کاربر پسند و راحتی را ایجاد می کند. وب این پروتکل ها را با یکدیگر در یک سیستم منفردی جمع می سازد.

به خاطر این ویژگی و نیز به خاطر توانایی وب برای کار با چند رسانه اینترنت و زبانهای برنامه سازی پیشرفته، وب جهان پهنا به عنوان یکی از اجزایی است که با سرعت بر روی اینترنت در حال رشد می باشد. عملکرد وب عمدتا متکی بر فرامتن است. به این معنی که بتوان اطلاعات موردنیاز را از روی آن دریافت نمود.

فارمتن های مستندات و صفحات، شامل لغات و عباراتی است که این لغات و عبارات به مستندات دیگر مرتبط می شوند؛ این لغات پیوندها Links نامیده می شوند و توسط استفاده کننده انتخاب شدنی است. یک مستند دارای فرامتن به مستندات دیگر تصاویر، ویدیو و یا صدا مرتبط می شود.

پیوندها ممکن است یک مسیر منطقی یا غیر منطقی را دنبال کنند، چون هر ارتباطی توسط سازنده اصلی مستند برنامه ریزی می شود. روی هم رفته WWW یک وب پیچیده مجازی میان تعداد بیشماری از مستندات، گرافیک ویدیو و صداست. ایجاد فرامتن برای وب با تولید مستندات، با زبانی ایجاد می گردد که زبان ایجاد فرامتن یا HTML نامیده می شود.

با این زبان عبارات و دستورالعمل های فرامتنی در متن نوشته می شوند تا فرمت بندی مستندات و ویژگی هایی که به چشم می آیند نظیر قلم Font، حروف کج و برجسته Italic Bold و ایجاد پیوندهای فرامتنی را یجاد نمایند.

زبان HTML ساختار WWW را تعریف کرده و ساختار وب بر اساس آن زبان موجودیت پیدا می کند. همانطوری که توضیح داده شد این زبان و برنامه های دیگری که شبیه این زبان هستند، امکان ایجاد فرامتنی را فراهم می آورندکه شامل پیوند هایی است که این پیوند ها نواحی یا محل در یک صفحه اینترنت دیگر هستند یا شامل نمادها Icons یا اشکال گرافیکی هستند که شما می توانید با کلیک بر روی دکمه ماوس، به مستندات دیگری دست یابید.

این قابلیت کلیک کردنی با استفاده از پیوندهای فرامتنی، مشخصه ای به عنوان یک انقلاب و تحول شگرف در وب است. زبانهای برنامه سازی نظیر جاوا، جاوا اسکریپ، و ویژال بیسیک قابلیت های وب را توسعه می دهند.

مقادیر اطلاعاتی که روز به روز به حجم آنها بر روی وب اضافه می شود در پایگاههای داده Data Base ذخیره و نگهداری می شود؛ بنابر این وب یک موجودیت ثابت و لایتغیری به حساب نمی آید بلکه با رشد چشمگیری در حال تغییر و دگرگونی است.

بنابر این وب جهان پهنا تمام خدمات اینترنتی و خدمات عمده دیگر را یکپارچه می کند، شما به راحتی قدرید مستندات را از روی وب بدست آورده، تصاویر عادی، تصاویر متحرک و تصاویر ویدیویی را ببینید، به فایل های صوتی گوش کنید و نیز بر روی وب صحبت کنید.

برای انجام و اجرای این خدمات‌، استفاده از مرورگرها Browser ضرورت دارد. هنگامی که شما به اینترنت وصل می شوید و از مرورگر (Browser) هایی چون نت اسکیپ Netscape یا مرورگر اینترنت اکسپلورر (IE) شرکت مایکروسافت یا دیگر مرورگر ها استفاده می کنید، می توانید مستندات موجود بر روی وب را ببینید.

پیوندهای فرامتنی چگونه کار می کنند

هر مستند، فایل متنی، فایل صوتی، سایت یا هر چیز دیگری که شما بر روی وب می یابید یک URL واحدی دارد که مشخص می کند چه کامپیوتر ی روشن است، محل آن کامپیوتر کجاست و نام فایل مورد نظر چیست؟ هر پیوند فرامتنی بر روی صفحات وب در جهان، شامل یک URL می باشد.

وقتی که شما بر روی یک پیوند از هر نوع از صفحه وب کلیک می کنید شما یک درخواست برای بدست آوردن یک مستند واحد و مشخصی از روی کامپیوتر ی از جهان می فرستید که این درخواست بطور واحد توسط آن URL مشخص می گردد. URL ها شبیه آدرس های صفحات وب می باشند.

یک مرورگر یک برنامه کامپیوتری است که بر روی کامپیوتر نصب شده و به شما این امکان را می دهد که مستندات موجود بر روی وب را ببینید و به اینترنت دست پیدا کنید و از امکانات موجود در مرورگر نظیر فرمت های متن، پیوندهای فرامتنی، صدا تصویر و از ویژگی های دیگر آن استفاده کنید.

مرورگر در واقع خلاصه مرورگر وب می باشد، نرم افزاری که پس از نصب بر روی کامپیوتر برای تعیین محل و نشان دادن صفحات وب مورداستفاده قرار می گیرد. مرورگرها به شما اجازه این کار را می دهند که بر روی پیونهای فرامتن Hypertext کلیک کنید تا اطلاعات را از طریق وب بدست آورید و ویژگی های اضافی را جهت گشتن و مدیریت بر روی وب، به شما پیشنهاد می کند.

مرورگرهای نت اسکیپ و اینترنت اکسپلورر از اولین مرور گرهای گرافیکی و در عین حال از پرکاربردترین آنها در بین استفاده کنندگان سراسر دنیا هستند یعنی آنها دیدن اطلاعات گرافیکی نظیر تصاویر، اطلاعات ویدیویی و غیره را امکان پذیر می سازند.

غیر از این مرورگرها، مرورگرهای دیگری نظیر Opera Macweb نیز وجود دارند. این مرورگرها ویژگی های مشابهی دارند و می توانند برای دستیابی به مستندات مورد استفاده قرار گیرند.

در انواع برنامه های متنوع دیگر فعال بوده و سازگاری داشته باشند. تمام مرورگرها شامل برنامه های قابل اتصال یا plug-ins هستند که شما از روی وب به آنها دست می یابید. برنامه های قابلاتصال جزء برنامه های فرعی هستند که در یک مرورگر یا در مکان دیگری از کامپیوترتان ذخیره می شود که این برنامه ها بو ویژه برای پشتیبانی کردن نوع ویژه از فایلهایی که شما ممکن است کلیک کنید می باشند.

اگر شما بر روی پیوندی کلیک کنید و کامپیوتر شما در آن هنگام نیازی به برنامه قابل اتصال شما در مورد فایلی که شما بر روی آن کلیک می کنید، نداشته باشد برای شما معمولا فرصتی فراهم می شود که به سمت برنامه قابل اتصال هدایت شوید و به آن دسترسی یابید.

بیشتر این برنامه ها رایگان هستند و برای نصب روی کامپیوترتان هم آسان و هم قابل اطمینان هستند و باید از دستورالعمل های آنها که در هنگام نصب توصیه می شود، پیروی نمود. مرورگرهای وب برای جستجو و گشتن اطلاعات و مستندات و داده های متنوع و مختلف و نیز مدیریت بر روی وب و تمام URL هایی که شما در رد یابی و دنبال کردن آنها هستید به کار روند.

نت اسکیپ و اینترنت اکسپلورر هر دوی اینها قابلیت فراوانی دارند، از جمله فرستادن مستندات با پست الکترونیکی E-Mail، بارگذاری و دریافت اطلاعات از روی شبکه Download، به مرحله چاپ رساندن Print و مسیر یابی داشتن رد استفاده کننده و سایت هایی که قصد دارید نشانه ارجاع Bookmark داشته باشد. مرورگر نت اسکیپ برای سادگی در بیان به نت اسکیپ معروف شده است.

این دو مرورگر متداول وب برای استفاده کننده این امکان را فراهم می سازند علاوه بر اینکه نظاره گر متنی اطلاعات باشد، اطلاعات را بصورت گرافیکی هم ببیند. از این جهت است که به این دو مرورگر، مرورگرهای گرافیکی گویند.

آنها نیز علاوه بر همایش اطلاعات، در ارتباط به قالب های مختلف دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند، از جمله این قالب ها صدا، ویدیو و برنامه های کاربردی دیگر است. چنانچه اشاره شد اغلب یک برنامه قابل اتصال برای این گونه قالب ها مورد نیاز خواهد بود.

اگر کامپیوتری که شما از آن استفاده می کنید به تجهیزات مورد نیاز برای اجرای چند رسانه ای ها مجهز باشد شما نه تنها قادر به شندین هستید بلکه قادرید صحبت نیز بکنید.

آیا یک مرورگر کافی نیست

برای نیازمندهی های بیشتر مردم، یک مرورگر کافی است. IE و نت اسکیپ هر دو از بهترین ها هستند برای مدت ها نت اسکیپ نسبت به IE طرفداران بیشتری داشت. در چند سال اخیر هر دوی آنها طرفداران زیادی داشته اند. نت اسکیپ برای آدرس های مورد علاقه اینترنتی Bookmark و اینترنت اکسپلورر Faroriteرا در نرم افزار دارد و بیشتر ویژگی های دیگر نرم افزار در هر دو مرورگر به طور مشترک وجود دارد.

بر روی پیوند Link ها یا دکمه هایی که داخل مستندات موجود است، کلیک کنید. پیوند ها بعنوان نقاط و نواحی برجسته مشخص شده ای از فرامتن در مستندات می باشند. این پیوندها مستندات دیگر را می خوانند.

به نظر می آید حرکت ماوس بر روی نواحی برجسته اینترنت که به عنوان فرامتن می باشند کار بسیار ساده اینترنت باشد ولی ممکن است با کلیک بر روی پیوندی، تا مدت ها بر روی پیوندهای پی در پی کلیک کنید و صفحات مختلفی را پش سر گذاشته، به مقصد برسید.

دکمه Back اولین دکمه از دکمه های نوار ابزار Toolbar شما را به مستندات قبلی بر می گرداند. پس از اینکه شما به مستند قبلی مراجعه کردید می توانید Forward را انتخاب نمایید. این انتخاب شما را به موقعیتی بر می گرداند (به مستندی مراجعه می کنید که شما از قبل می دیدید. در نت اسکیپ GO و در اینتر نت اکسپلورر History برای شما فهرست سایت هایی را که از آنها بازدید کرده اید، نمایش می دهند.

اگر URL مربوط به یک مستند ویژه اینترنت که مد نظر شما باشد و بخواهید آن را ببینید،‌ آن را داخل محل آدرس که به شکل یک مستطیل سفید رنگ است، تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید. شما نیاز دارید قبل از تایپ URL جدید در محل آدرس URL قبلی که بصورت متنی داخل محل آدرس تایپ شده، حذف نمایید.

حرکت در مستند جاری موقع استفاده از مرورگرها

در قسمتی که میله های حرکتی Scroll Bbars قرار دارند با کلیک بر ماوس در انتهای میله ها در سمت راست یا پایین، می توانید تمام محتویات صفحه را ببینید و با نگه داشتن دکمه سمت راست ماوس به سمت پایین و بر روی میله های حرکتی و کشیدن آنها می توانید به هر سمتی که بخواهید آنها را حرکت دهید.

با فشردن کلید با فاصله یا Space هم می توانید بخش های پایین صفحات که دیده نمی شوند نظاره گر باشید و کلید Backspace یا ( ) از صفحه کلید می تواند مانند دکمه Back از مرورگر کار کند. برای دیدن نقاط مختلف صفحات می توانید به جای استفاده از Scroll Bars از کلیدهای جهت نما یا از کلیدهای Page up , Page down از صفحه کلید هم استفاده نمایید.

پست الکترونیک E-Mail

پست الکترونیکی یا ایمیل E-Mail به شما اجازه می دهد که پیغام ها یا نامه های الکترونیکی را دریافت و یا ارسال نمایید. این سرویس به کاربران کامپیوتر Users اجازه می دهد که هم بطور محلی و هم سراسری سراسر جهان پیغام های خود را رد و بدل کنند. هر کاربری از سرویس پست الکترونیکی دارای یک صندوق پست الکترونیکی است که این صندوق محل پیغام هایی است که توسط دیگر کاربران ارسال می گردند.

پیغام های الکترونیکی می توانند ظرف چند ثانیه به آدرس کاربران ارسال شوند. یک مشخصه جالب از پست الکترونیکی انتخابی است که به ما امکان می دهد فایلهای الکترونیکی را با ضمیمه به پیغام ها به آدرس پست الکترونیکی اشخاص ارسال کنیم.

استاندارد پستی چند منظوره در شبکه اینترنت برای کمک ه نرم افزارهای پست الکترونیکی توسعه یافت تا به مدیریت انواع مختلف فایلها بپردازد؛ برای مثال مستند یا فایلی که توسط نرم افزار Microsoft Word ایجاد می شود می توان آن را به یک پیغام پست الکترونیکی ضمیمه کرد و فایل ضمیمه شده با یک نرم افزار پست الکترونکی مناسب توسط فایل قابل دریافت خواهد بود.

با نرم افزار Microsoft Outlook Express می توان فایل های به فرمت HTML ر اکه از نوع MIME است، دریافت کرده و خواند. علاوه بر اینها پست الکترونیکی امکان دسترسی به سرویس گروه بحث و گفتگو Discussion Group را نیز فراهم می سازد که گاهی اوقات لیست سرو Listserv نیز نامیده می شود.

تل نت Telnet

تل نت سرویسی است که به شما اجازه ورود به کامپیوتر های موجود روی اینترنت را می دهد و این امکان را فراهم می سازد که از بانک های اطلاعاتی Online اینترنت فهرست های کتابخانه ای Library catalogs، خدمات گفتگو یا چت Chat و دیگر خدمات استفاده کنید.

برای استفاده از خدمات تل نت شما باید آدرس تل نت را بدانید. این آدرس می تواند شامل چندین کلمه یا عدد باشد که توسط نقطه از هم جدا می شوند. در بعضی از سرویسهای تل نت شما مجبورید به یک درگاه port ویژه اینترنت از یک کامپیوتر راه دور متصل شوید که این درگاه ارتباطی منطقی بین کامپیوتر شما و راه دور را فراهم می سازد.

در این حالت پس از آدر س اینترنتی شماره درگاه portNumber اضافه می شود. سرویس های تل نت از روی وب قابل دسترسی است. معمول ترین منابع تحت وبی که از طریق این سرویس فراهم است فهرست های کتابخانه ای است. یک پیوند به منابع مربوط به تل نت شبیه پیوندهای دیگر است اما آن برای ایجاد ارتباط، سرویس تل نت روی کامپیوترتان نصب باشد و برای کار کردن آن باید پیکر بندی های لازم آن با مرورگر وب سیستم شما انجام شود.

پروتکل انتقال فایل FTP

FTPهم یک برنامه و هم روشی است که برای انتقال فایلها مابین کامپیوتر ها بکار می رود. این پروتکل استانداردی است که به استفاده کننده ا این اجازه را می دهد که فایلها را از هزاران کامپیوتر میزبان host از روی اینترنت به کامپیوتر شخصی خودشان منتقل کنند.

سایت های FTP شامل کتب، مقالات، نرم افزار، بازی، تصاویر، صدا، چند رسانه ای می باشد. اگر کامپیوتر تان به اینترنت وصل شود قادر خواهید بود یکی از چندین برنامه های نرم افزارهای کامپیوتر شخصی نظیر WS- FTP را برای محیط ویندوز جهت انتقال فایل استفاده نمایید، در این حالت مرورگر وب کافی خواهد بود.

هر زمانی که شما نرم افزاری را از روی وب سایتی به سیستم خودتان منتقل می سازید در واقع در حال اسـتفاده از اسـتاندارد FTP هستید. شما، همچنین مـی توانـید فایلهـای FTP را، از طریق موتورهای جستجو Search Engines نظیر FTPFIND بدست بیاورید.

یکی از مزایای اینترنت فراهم ساختن فرصت هایی برای مردم سراسر جهان برای ارتباط از طریق پست الکترونیک است. اینترنت مرکزی است که از این مرکز با اجتماعات فراوانی، بحث و گفتگوی فعال دنبال می شود که این گفتگو ها توسط پست الکترونیکی سازمان دهی شده و انجام خواهد شد.

این تبادلات توسط برنامه های نرم افزاری مدیریت می شوند. رایج ترین برنامه در این تبادلات توسط برنامه های نرم افزاری مدیریت می شوند. رایج ترین برنامه در این حیطه نرم افزار لیست سرو Listserv است. عناوین اصلی توسط لیست سرو پوشش داده می شود.

هنگامی که شما یکی از اعضا، لیست سرو شوید، به طور خودکار پیغام های الکترونیکی از مشترکین دیگر به صندوق پست الکترونیکی شما ارسال می شود. شما با ارسال پیغام به یک برنامه کامپیوتری که لیست سرو نامیده می شود عضو لیست سرو می شوید.

لیست سروها بر روی شبکه های کامپیوتری جهان واقع شده اند. این برنامه مدیریت اطلاعات، عضویت و توزیع پیغام ها به مشترکین و یا دریافت پیغام ها از مشترکین را بر عهده دارد.

گروه خبری یوزنت

گروه خبری یوزنت یک سیستم اطلاع رسانی الکترونیکی عمومی است که در آن میلیونها استفاده کننده از کامپیوتر، اطلاعات وسیعی از عناوین مختلف را تبادل می کنند. تفاوت عمده میان گروه خبری یوزنت و گروه بحث و گفتگوی پست الکترونیکی این است که پیام های یوزنت بر روی کامپیوتر های مرکزی ذخیره می شود و استفاده کننده ها باید به این کامپیوتر ها مرتبط شوند تا پیام هایی که به این گروهها پست می شود خوانده ویا دریافت کنند.

یوزنت به تنهایی مجموعه ای از ماشین هایی است که پیغام ها یا مقالات را از اجتماع خبری یوزنت که گروه های خبری نامیده می شوند، مبادله می کند. اداره کنندگان یوزنت سایت های خودشان را کنترل می کنند و تصمیم می گیرند که کدامیک از گروه های خبری اداره گروه را به عهده بگیرند و کدامیک از گروه های خبری راه دور اجازه ورود به سیستم خبری را خواهند داشت.

بسیاری از گروه های خبری در حال سازماندهی هستند و برای عناوین متنوع جدید در حال ساخت و احداث مجدد هستند. بسیاری از گام هایی که به نحوی کارهای مهمی را ساماندهی می کنند در گروه یوزنت هستند.